هنگام ویرایش ویدیو، صحنه‌های پویا و اکشن قدری وسواس می‌طلبد! سرسری گرفتن تدوین این ویدیوها نتیجه تلخی به همراه خواهد داشت. همان‌گونه که می‌دانید؛ تولید و ساخت صحنه‌های اکشن در یک فیلم یا حتی کلیپ، کاری زمان‌بر، هزینه بردار و البته دشوار است. زیرا تیم تولید کننده خاص خود را می‌طلبد و ممکن است بازی هم بر عهده بدلکاران باشد. البته منظور از فیلم یا صحنه اکشن تنها زد و خورد نیست؛ بلکه هر صحنه‌ای که دارای حرکت باشد؛ اکشن به‌شمار می‌آید.
عنوان اکشن در ویدیوها، دامنه گسترده‌ای از حرکات را پوشش می‌دهد. از تعقیب و گریز، زد و خورد، پریدن از ساختمان یا هواپیما گرفته تا حتی حرکت‌های کوچک سوژه مانند قدم زدن! حرکت‌های کادر (دوربین) در محور سوژه نیز در همین دسته جای می‌گیرد و هنگام ویرایش چنین صحنه‌هایی باید از ابزارهای گوناگونی کمک گرفت.
به‌خاطر داشته باشید که فریم ریت یا نرخ تصویر برداری در صحنه‌ها اکشن بسیار مهم است. به‌طور کلی، فیلم‌های سینمایی و بسیاری از سریال‌ها با فریم ریت ۲۴ (۲۴ فریم بر ثانیه) تصویر برداری می‌شوند. در برخی برنامه‌های تلوزیونی ممکن است این نرخ به ۲۵ یا ۳۰ فریم بر ثانیه برسد. البته بسیاری از فیلم‌هایی که در شبکه‌های مجازی قرار دارند و توسط افراد عادی ثبت شدند؛ ۶۰ فریم بر ثانیه هستند. صحنه‌های آهسته نیز فریم ریتی از ۱۲۰ به بالا (۲۴۰، ۴۸۰ و ۹۶۰ فریم بر ثانیه) دارند.
به ترتیب از فریم ریت کم به زیاد، تصویر نرم‌تر و به حالت طبیعی بینایی انسان نزدیک‌تر می‌شود. یک ویدیو با فریم ریت ۶۰ بسیار نرم و طبیعی‌تر از همان ویدیو با فریم ریت۲۴ یا ۳۰ خواهد بود. با این حال، ویدیوهایی که ۲۴ یا ۲۵ فریم بر ثانیه ضبط می‌شوند؛ حالتی جذاب و در اصطلاح سینمایی دارند. به همین دلیل برای تولید فیلم‌های سینمایی از این نرخ استفاده می‌شود.
ویرایش ویدیو و اهمیت آن
ممکن است هنگام دیدن یک ویدیو، حسی در شما پدید آید که انگار یک جای کار اشتباه است! انگار چیزی سر جای خودش نیست! یا یک چیز کم است! بدون شک بسیاری از ما چنین حسی را دست کم یک بار تجربه کرده‌ایم. دلیل کمبود در این پروژه‌ها می‌تواند ویرایش بد یا استفاده نکردن از افکت‌های مناسب هنگام تدوین باشد. بنابراین افزون‌بر فیلم‌برداری، باید به تدوین و ویرایش ویدیوها نیز اهمیت داد تا خروجی درخور توجه باشد.
پیشتر درباره صحنه‌های اکشن صحبت شد.این صحنه‌ها به دلیل ضرباهنگ بالاتری که نسبت به دیگر صحنه‌های یک ویدیو دارند؛ ممکن است به‌صورت بریده بریده دیده شوند. در این حالت پس از گذشت کمتر از یک دقیقه، چشمان بیننده خسته خواهد شد و کمی احساس سرگیجه نیز به او دست می‌دهد. دلیل این موضوع بسیار روشن است! ۲۴ فریم بر ثانیه مناسب صحنه‌های اکشن نیست. در واقع هیچ فریم ریتی مناسب صحنه‌های اکشن نیست و هنوز هیچ یک از نرخ‌های تصویر برداری را نمی‌توان به یقین مناسب دانست. چرا؟ به دلیل اینکه ضرباهنگ صحنه‌های اکشن گوناگون یکسان نیست!
صحنه‌ها تعقیب و گریز سرعت بیشتری از دویدن سوژه دارد. زد و خورد‌ها سرعت بالاتری از والس‌ها عاشقانه دارد. افزون بر این، در یک صحنه اکشن نیز ممکن است سرعت کم و زیاد شود. بنابراین انتخاب فریم ریت مناسب بسیار مشکل است. در این حالت، فیلم‌سازان برای رفع چنین مشکلی، هنگام تدوین از افکت‌هایی استفاده می‌کنند که بتواند جاهای خالی را به‌گونه‌ای پر کند تا صحنه بریده بریده دیده نشود.
برای ویرایش ویدیوهای اکشنی که با فریم ریت سینمایی تولید شده‌اند؛ باید از افکت‌هایی استفاده کرد که حرکات را طبیعی‌تر کند. البته برخی افراد به‌جای استفاده از این افکت‌ها، فریم ریت را بالا می‌برند که کار اشتباهی است. زیرا چنین تفاوتی که در لحظه ایجاد می‌شود؛ شدیدا به‌چشم می‌آید و مخاطب به سرعت متوجه آن خواهد شد. دیگر اینکه تغییر فریم ریت، ماهیت اکشن صحنه را از بین می‌برد. هیچ صحنه نرمی توانایی ایجاد هیجان در مخاطب را ندارد و نمی‌توان آن را اکشن نامید.
از مهمترین و ضروری‌ترین افکت‌هایی که در ویرایش ویدیوهای اکشن استفاده می‌شود؛ Motion Blur یا همان تاری حرکت است. البته در ایران همه همان واژه موشن بلور را استفاده می‌کنند و هیچکس تاری حرکت نمی‌گوید! حال موشن بلور چه می‌کند و چگونه سبب طبیعی‌تر شدن حرکات می‌شود؟ در ادامه به این موضوع به صورت مفصل پرداخته خواهد شد.
موشن بلور در ویرایش ویدیو چیست؟
موشن بلور یک اصطلاح رایج میان تدوین‌گران حرفه‌ای فیلم است. تکنیک مشابه این افکت را در عکاسی می‌توان Long Exposure یا همان نوردهی طولانی دانست. البته همان‌گونه که بیان شد؛ در عکاسی تکنیک سبب پدید آمدن این حالت می‌شود نه افکت! تفاوت تکنین و افکت در این است که تکنیک‌ها عموما هنگام ضبط و ثبت اعمال می‌شوند؛ اما افکت‌ها هنگام ویرایش و پس از ضبط فیلم یا ثبت عکس بر آنها اعمال می‌گردند.
موشن بلور برای یکنواختی صحنه‌های اکشن استفاده می‌شود. یکنواختی صحنه‌های اکشن به چه معناست؟ به این معنی که هیچ وقفه‌ای در صحنه‌ها وجود نداشته باشد و همه چیز همگون به‌نظر برسد. برای رسیدن به چنین هدفی، استفاده از موشن بلور، بهترین راه خواهد بود. در این افکت، با کشیده شدن صحنه‌ها، وقفه‌ها و فضاهای خالی از بین می‌روند.
چرا باید از موشن بلور در ویرایش ویدیوهای خود استفاده کنیم؟
ویرایش ویدیو فرآیندی دیجیتالی است. بنابراین شیوه پردازش یک برنامه در کامپیوتر (با تمام پیشرفت‌هایی که هوش مصنوعی داشته) با هوش طبیعی انسان و توانایی‌های عجیبش، متفاوت است. جلوه‌های بصری نیز در این زمینه قرار می‌گیرد. دست خود را مقابل صورت‌تان تکان دهید. بدون شک متوجه قدری کشیدگی در راستای حرکت دست خود خواهید شد. به دلیل فریم ریت بالای بینایی انسان که قدری بیشتر از ۶۰ فریم بر ثانیه است (نزدیک ۹۰ فریم بر ثانیه) این اتفاق روی می‌دهد. اما هنگامی که با سرعت ۲۴ فریم بر ثانیه فیلم‌برداری می‌کنید؛ این کشیدگی و تاری در راستای حرکت دیده نمی‌شود.
مثال دیگر برنامه‌های موشن کامپیوتری است. اگر تا کنون ارائه‌ای در قالب پاورپوینت انجام داده باشید، این موضوع را ساده‌تر درک خواهید کرد. جلوه‌های این برنامه که به‌صورت کامپیوتری اعمال شده‌اند؛ به دلیل نبود موشن بلور حالتی مکانیکی و غیرطبیعی دارند. البته مهندسان و طراحان مایکروسافت در سال‌های اخیر این مشکل را تا اندازه بسیاری برطرف کرده‌اند. در نسخه‌های جدیدتر، جلوه‌های ویژه به صورت طبیعی‌تری انجام می‌شوند.
مثال‌های بالا نمونه ساده شده‌ای برای بیان کاربرد و ساز و کار موشن بلور بود. از آنجایی که در فیلم‌هایی با فریم ریت پایین کشیدگی‌ها محسوس نیست؛ صحنه‌های اکشن به صورت بریده بریده به چشم می‌آید که بسیار غیر طبیعی است و پس از مدتی سبب سرگیجه می‌شود. بنابراین اگر در حال ساخت هر نوع کلیپی هستید که در آن حرکت وجود دارد؛ باید این مشکل را حل کنید. تفاوتی ندارد این کلیپ را در چه پلتفرمی منتشر می‌کنید؛ اگر به سطح حرفه‌ای و جهانی می‌اندیشید؛ بهتر است استانداردها را رعایت کنید.
ساز و کار موشن بلور در ویرایش ویدیو
مهمترین سوالی که در ذهن بسیاری از افراد یا تدوین‌گران تازه‌کار شکل می‌گیرد این است که اصلا موشن بلور چگونه کار می‌کند؟ نتیجه نهایی این افکت چه خواهد بود؟ آیا همان‌گونه که از اسم این افکت برمی‌آید؛ هنگام اجرا کل کادر تار می‌شود؟ بدون شک خیر! برنامه‌های ویرایش ویدیو هوشمندتر از آن هستند که نتوانند تشخیص درستی برای جایابی این افکت داشته باشند.برخی بر این باورند که موشن بلور بر جریان نور تاثیر می‌گذارد و با افزایش یا کاهش آن، کشیدگی ایجاد می‌کند. البته چندان هم بی‌راه نیست!
هنگامی که سرعت فیلم را کاهش دهیم؛ بازه زمانی که هر فریم طی می‌کند افزایش می‌یابد که در اصطلاح می‌گویند فریم‌ها کش آمده‌اند. حال برخلاف این موضوع، هنگامی که سرعت فیلم قدری افزایش یابد (برای رسیدن به اکشن بیشتر) به دلیل وجود فضای خالی میان فریم‌ها به‌ویژه در فیلم‌های سینمایی که ۲۴ فریم بر ثانیه تصویر برداری می‌شوند؛ اتصالی میان فریم‌ها وجود نخواهد داشت! در این حالت فیلم از یک فریم به فریم دیگر می‌پرد و دیدن آن برای چند دقیقه ممکن است باعث سرگیجه مخاطب شود.
موشن بلور برای پیش‌گیری از چنین اتفاقی، فضای خالی میان فریم‌ها را پر کرده و تصویر را به‌صورتی همگون و یکنواخت نشان می‌دهد. این افکت با بررسی فریم‌های از دست رفته و فضاهای خالی میان آنها، فریم‌های جدیدی با جریان نور مشابه ایجاد می کند و در فضای خالی قرار می‌دهد. در نتیجه تصویر حرکتی نرم خواهد داشت. برای این کار کافی است صحنه را انتخاب کرده و این گزینه را فعال کنید. پس از انتخاب، هوش مصنوعی به‌کار رفته در برنامه ویرایشگر به‌صورت خودکار کل صحنه را آنالیز کرده و افکت را در زمان درست و به‌موقع جای‌گذاری می‌کند.
تصویر بالا یک صحنه از بازی اکشن است. تصویر سمت راست بدون موشن بلور و سمت چپ با موشن بلور است. واژه بلور یا همان تاری که به این افکت داده شده به دلیل کشیده‌تر شدن حرکات هنگام اجرای این افکت است. ممکن است با توقف یک صحنه از فیلم عناصر کشیده به‌نظر برسند (همانند تصویر بالا) اما هنگام پخش نرم و همگون خواهند بود.
دلیل دیگر کشیده شدن تصاویر نیز می‌تواند این باشد که این برنامه به کمک جریان نور فریم‌ها و صحنه‌های از دست رفته را بازسازی می‌کند. بنابراین طبیعی است که صحنه‌های بازسازی شده به خوبی فریم‌های فیلم‌برداری شده نباشند و حالتی تار به خود بگیرند که با توجه به ضرباهنگ بالای این صحنه‌ها، چندان به چشم نخواهد آمد. کاربرد دیگر این افکت هنگام اتصال یک صحنه به صحنه دیگر است.
نکات مهم هنگام استفاده از موشن بلور
بهترین استفاده از این افکت هنگامی است که حرکت و اکشن در صحنه وجود داشته باشد. در کادرهای بسته و صحنه‌های ثابت، از این افکت استفاده نکنید. منظور از حرکت در اینجا، مواردی است که به سوژه داخل فوکوس ارتباط دارد! بنابراین هرچیزی را هم نمی‌توان در این دایره قرار داد. عناصر فرعی یا افرادی که در پس زمینه در حال حرکت هستند (و چندان هم جلب توجه نمی‌کنند) را نمی‌توان با این افکت طبیعی‌تر کرد. زیرا هم زمان و هزینه زیادی می‌طلبد و هم به دلیل نبودن در فوکوس دوربین، ممکن است برنامه در شناخت آنها دچار اختلال شود. حرکت آنها به همان حالتی که هست برای مخاطب طبیعی جلوه خواهد کرد.
فاکتور مهم دیگری نیز تعیین کننده مقدار و زمان اجرای این افکت است که در اصطلاح «فریم کلیدی» نامیده می‌شود. فریم کلیدی درواقع بنچمارک هر صحنه اکشن به شمار می‌آید که برنامه برای اعمال افکت از آن استفاده خواهد کرد. به بیان بهتر و ساده‌تر، نخستین فریمی که حرکت با آن آغاز می‌شود را فریم کلیدی می‌نامند که باید به درستی انتخاب شود. در غیر این صورت برنامه نمی‌تواند به درستی افکت را اجرا کند.
ویژگی‌های موشن بلور
موشن بلور گزینه‌ای است که می‌تواند به صورت خودکار کارهای بسیاری انجام دهد. البته حرفه‌ای‌تر که شدید؛ می‌توانید مقدار تار شدن و کشیدگی حرکت و حتی اینکه نتیجه نهایی چگونه به‌نظر خواهد رسید را به‌صورت دستی تنظیم کنید؛ اما تا پیش از آن، از اعتماد به برنامه پشیمان نخواهید شد.
ممکن است این افکت در برنامه‌ای که با آن کار می‌کنید؛ توانایی درون‌یابی خطی یا Linear interpolation داشته باشد. این توانایی می‌تواند موشن بلور و اثر تاری و کشیدگی را با سرعتی یکنواخت از ابتدا تا انتها اجرا کند. برای مثال، اگر یک افکت زوم را به همراه درون‌یابی خطی به کلیپ اضافه کنید، بزرگ‌نمایی یا کوچک‌نمایی با سرعتی ثابت و به صورت یکسان در طول بازه زمانی مشخص شده اجرا خواهد شد.
اما اگر تکنیک ویرایش از درون یابی Bezier استفاده کند، سرعت حرکت افکت در طول اجرا تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال، یک افکت زوم با درون یابی Bezier می‌تواند به آرامی بزرگ‌نمایی یا کوچک‌نمایی را شروع کند و با رسیدن به پایان، به‌طور تصاعدی سریع‌تر شود. در این حالت، اثر تاری حرکت نیز به‌مرور و در طول حرکت افزایش می یابد.
موشن بلور در برنامه‌های ویرایش ویدیو
بیشتر نرم‌افزارهایی که برای ویرایش ویدیو از آنها استفاده می‌شود گزینه موشن بلور را دارند؛ چه آن دسته که برای دسکتاپ طراحی شده‌اند و چه نرم‌افزارهای موبایل. البته برای دست‌یابی به نتیجه بهتر، استفاده از نرم‌افزارهای جامع و کامل پیشنهاد می‌شود.
در تصویر زیر گزینه موشن بلور در برنامه افترافکت (یکی از مهمترین برنامه‌های ویرایش فیلم) نشان داده شده‌است. در بیشتر برنامه‌ها این گزینه با نمادهایی مانند دایره‌ها کوچک مشخص شده‌است. البته گاهی این گزینه در برخی برنامه‌ها نام دیگری دارد. برای مثال، در برنامه Video Star که به صورت ویژه برای تلفن همراه تولید شده؛ موشن بلور با نام Navigate Blur معرفی شده‌است. به سازوکار این افکت که تنظیم جریان نور و ایجاد حرکتی آهسته است؛ در آینده پرداخته خواهد شد.
حرکتی طبیعی با موشن بلور
درست است که ده‌ها یا شاید هم صدها فاکتور مهم در ویرایش وجود دارد؛ اما این افکت چیزی است که باید آن را بیاموزید و از آن استفاده کنید! موشن بلور برای صحنه‌هایی که در آنها حرکت وجود دارد؛ از هر چیز دیگری ضروری‌تر است. بنابراین تا می‌توانید به کمک آزمون و خطا در استفاده از این افکت خبره و حرفه‌ای شوید و زیر و بم آن را بدانید.
البته همان‌گونه که گفته شد؛ به لطف هوش مصنوعی استفاده شده در برنامه‌ها، کار با موشن بلور بسیار شیرین و البته ساده خواهد بود. تنها کافی است فریم کلیدی خود را انتخاب کنید. بقیه کارها را به عهده برنامه بگذارید و اطمینان داشته باشید که از پس آن به‌خوبی برخواهد آمد.
