اگر عکاسی هستید که میخواهید فیلمسازی را نیز تجربه کنید؛ در حال حاضر بسیاری از مهارتهای اساسی مورد نیاز برای تسلط بر این زمینه را دارید. در این نوشتار مهارتهای مهم عکاسی که کاربرد بیشتری در فیلمسازی دارند و میتوانند به شما در اجرای بهتر و سادهتر ایدههایتان کمک کنند؛ معرفی خواهد شد.
عکاسی همانند یک اقیانوس بیانتهاست که غرق شدن در آن بسیار لذتبخش خواهد بود. بسیاری از افراد عکاسی را ابتدا به عنوان یک سرگرمی آغاز میکنند اما رفتهرفته و برای ثبت تصاویر بهتر، مهارتهای بیشتری میآموزند. تا جایی که تبدیل به یک عکاس ماهر میشوند که میتوانند به دنیای حرفهایها (افرادی که از عکاسی کسب درآمد میکنند) قدم بگذارند و این هنر را به عنوان یک شغل (حتی پارهوقت) انتخاب کند.
برخی افراد حتی از این هم فراتر رفته و زمینههای جدید از جمله فیلمسازی را امتحان میکنند. البته این افراد به دلایل گوناگونی مانند افزایش مهارتها و تواناییهای خود یا راهاندازی یک کانال یوتیوب چنین کاری انجام میدهند. اگر شما نیز مانند این افراد تمایل دارید وارد فیلمسازی شوید؛ باید موارد گوناگونی را بیاموزید و مد نظر قرار دهید. البته یادآوری میکنیم که برخی از این مهارتها را هنگام عکاسی آموختهاید و میتونید از آنها استفاده کنید. حال که کنجکاو شدید تا بدانید از کدام مهارت صحبت میکنیم؛ با ما همراه باشید تا زیر و بم این زمینه را برایتان توضیح دهیم.
داستان سرایی خوب
به فیلمهای خوبی که تماشا کردهاید؛ فکر کنید. بهنظرتان نقطه مشترک آنها چیست؟ هر فیلم خوبی که ساخته میشود؛ آغاز و پایان مشخصی دارد. به این شکل که داستان از جایی آغاز شده، در میانه داستان هیجانات به بالاترین حد خود میرسد و سرانجام با یک پایانبندی مناسب تمام خواهد شد. البته هستند فیلمهایی که مخاطب را در اوج هیجاناتش رها میکنند و به نوعی پایان باز دارند (اصغر فرهادی با این سبک فیلمسازی شناخته میشود) اما همین فیلمها نیز تا اندازهای زیادی جمعبندی میکنند.
درمورد فیلمهایی که در یوتیوب میبینید نیز چنین موضوعی وجود دارد. حتی این فیلمها نیز آغاز و پایان مناسبی دارند. ممکن است به عنوان یک عکاس، چندان به آغاز و پایان داستانی که با عکس خود بیان میکنید؛ نیاندیشید. چراکه نیازی هم نیست! یک عکس روایتگر یک صحنه است که اتفاقا نباید آغاز و پایانی داشته باشد تا مخاطب را به کناکاش در دنیای خودش وادارد. اما در فیلمسازی شرایط متفاوت است. حتی اگر برای کانال یوتیوب خود فیلم میسازید؛ باید آغاز و پایان آنرا در نظر بگیرید.
بیان آغاز و پایان در فیلم شما بستگی به موضوع شما دارد. یک پلان از منظرهای خاکستری میتواند آغازگر فیلمی درام باشد. همچنین تکاپو و رنگهای زنده در شروع نیز نوید یک فیلم هیجانی یا شاید کمدی بدهد. بنابراین تصمیم با شماست که آغاز و پایان را چگونه انتخاب کنید.
اگر از عکاسی به فیلمسازی روی آورده باشید؛ موفقیت بیشتری نسبت به افرادی دارید که از ابتدا فیلمسازی را دنبال کردهاند. زیرا شما همانند افرادی هستید که رانندگی را با اتوموبیلهای دندهای آموختید و حال میخواهید اتوموبیل اتوماتیکی را برانید. بدون شک کار سختی در پیش نخواهید داشت. هنگامی که از عکاسی سراغ فیلمسازی میروید نیز وضعیت به همین روال است. شما تا پیش از این تلاش میکردید داستان خود را در یک قاب بیان کنید؛ اما اکنون ابزارهای بیشماری مانند بینهایت ترکیببندی متفاوت، رنگ و نور گوناگون و متناسب با هر صحنه، دیالوگ، نریشن و… در اختیار دارید. بنابراین میتوانید دست به هر کاری که میخواهید بزنید.
درجه بندی رنگ
بیشتر افراد در ابتدای راه عکاسی، از هر سوژهای و تحت هر شرایطی عکاسی میکنند. اما رفتهرفته به جای اینکه بدون فکر شاتر را بفشارند، دریچه نگاهشان را به محیط اطراف خود بازتر کرده و سعی میکنند جهان را از نگاهی دیگر تجربه کنند. بسیاری از افراد در چنین مواقعی به این میاندیشند که چگونه میتوانند متمایز باشند و به نوعی سبک خاصی برای خود ایجاد کنند. در این هنگام، بازی با رنگها و بهکار گیری آنها میتواند کمک شایانی به شما بکند.
امکان دارد نتوانید رنگی که مد نظر دارید را زمان عکاسی به دست بیاورید؛ در این حالت میتوانید از برنامههای ویرایش عکس استفاده کنید و نتایج خود را در آنجا بسازید. چه از Adobe Lightroom استفاده کنید و چه Capture One، درجه بندی رنگ (Color Grading) ابزار بسیار قدرتمندی برای تغییر ظاهر و احساس عکسهای شما است. هنگامی که مبتدی هستید ممکن است در ترکیب کردن رنگها اشتباهات فراوانی مرتکب شوید اما رفتهرفته یاد میگیرید که چگونه با استفاده از بازی رنگها، تصاویر خود را متمایز کنید.
ساعاتی که برای آزمون و خطا صرف کردید تا بتوانید ترکیب رنگ و البته درجهبندی رنگها را بیاموزید؛ به خاطر دارید؟ ممکن است برای شما کاملا آزاردهنده بوده باشد و نخواهید دیگر این آموزشها را برای فیلمسازی نیز بگذرانید. اما خبر خوب اینکه هر آنچه از ترکیب و درجهبندی رنگ در عکاسی آموختید؛ در فیلمسازی نیز به کارتان خواهد آمد و به شما کمک میکند که نتایج خیره کنندهای به دست آورید. نرمافزارهایی مانند Adobe Premiere Pro، DaVinci Resolve و Final Cut Pro همگی ابزار و توانایی درجهبندی رنگ را در خود دارند که به کمک آنها میتوانید به فیلمهای خود جذابیت بیشتری ببخشید.
تراز سفیدی
هنگامی که استفاده از تنظیمات دوربین خود را به خوبی آموختید؛ نخستین اقدام این است که تراز سفیدی را بشناسید. در نوشتارهای پیشین که لینک آن در اینجا قرار گرفته است؛ درباره تراز سفیدی توضیح کاملی داده شده است و دیگر نیازی به بازگویی نیست. تنها به خاطر داشته باشید که این مهارت برای ثبت درست رنگ های تصاویر شما کاملا حیاتی است.
در فیلمسازی نیز تراز سفیدی به همان اندازه عکاسی مهم است. میتوانید با دوربین خود دمای نور را تغییر دهید (سردتر یا گرمتر کنید) که بهوسیله پروفایلهای پیشفرض و یا تغییر عدد کلوین اتفاق میافتد. هنگام ویرایش در نرمافزار نیز میتوانید بخش سفید رنگی را به عنوان بنچمارک یا نقطه تراز خود انتخاب کنید تا برنامه به صورت خودکار دیگر مناطق را به حالت طبیعی برساند.
مثلث نوردهی
مثلث نوردهی یکی از اساسی ترین ابزارها در عکاسی است. متعادل کردن سرعت شاتر، ایزو و دیافراگم بهطور شگفتانگیزی تصاویر شما را بهبود میبخشد. برای دستیابی به تعادل مناسب می توانید از چندین تنظیمات روی دوربین خود استفاده کنید. بسیاری از عکاسان از حالت دستی استفاده می کنند، اما اولویت دیافراگم و اولویت شاتر نیز میتواند در مواقعی کار مشابه را انجام دهد.
وقتی فیلمسازی را شروع میکنید؛ آنچه هنگام عکاسی از مثلث نوردهی و مهارتهایی وابسته به آن آموختهاید؛ کمک بسیاری به شما در رسیدن به اهدافتان خواهد کرد. در فیلمبرداری نیز مانند عکاسی، نور بازیگر اصلی است و شما باید به کمک این سه ابزار (دیافراگم، ایزو و شاتر) صحنههایی که میخواهید بگیرید را کنترل کنید.
البته در کنار آزمایش انواع نوردهی و نورپردازی هنگام فیلمبرداری، باید مواردی مانند فریم ریت را نیز بیاموزید تا بتوانید کلام خود را بهتر به مخاطب منتقل کنید. اما این نوردهی صحیح و مناسب است که میتواند کیفیت فیلمهای شما را تا اندازه بسیرای بالا ببرد.
مکان یابی
اگر تاکنون در یک میتینگ عکاسی شرکت داشتهاید؛ صرف نظر از اینکه حرفهای بوده یا با دوستانتان عکاسی کردهاید، بدون شک متوجه اهمیت انتخاب مکان مناسب برای عکاسی شدهاید. مکانی که تصاویر در آن گرفته میشود و البته اینکه در چه ساعتی از روز این اتفاق میافتد؛ حال و هوای عکس شما و پیامی که میخواهید برسانید را تغییر خواهد داد. انتخاب مکان مناسب در فیلمسازی وسواس بیشتری میطلبد. با نگاهی دقیق به فیلمهای موفق به سرعت متوجه خواهید شد که تهیه کنندگان و افراد پشت صحنه، به دقت در مورد هر صحنه از فیلم فکر کردهاند.
افزون بر مکان و نور، هنگام فیلمبرداری باید به صداهای محیط اطراف نیز فکر کنید. همانگونه که بیان شد، در فیلمسازی ابزارهای بیشتری نسبت به عکاسی در اختیار دارید که میتوانید از آنها استفاده کنید. یکی از آنها همان صدا است. اگر محیط شما پر سر و صدا باشد، به دشواری میتوانید صحنههایی که مد نظر دارید را ضبط کنید. به طور کلی هر ژانری نیاز به محیطی خاص با صداهایی خاصتر دارد.
ترکیب بندی
بیشک ترکیب بندی مهمترین مهارت در هنرهای بصری است. آنچه که به مبانی فلسفی و هنری یک اثر بر میگردد؛ همین ترکیببندی است. در نوشتارهای پیشین بیان شد که ترکیب بندی میتواند یک عکس با تجهیزات کم را تا اندازه بسیاری چشمنواز و دیدنی کند. بدون داشتن دانش کافی در این زمینه نیز، هر چقدر تجهیزات بهروز و گرانقیمتی داشته باشید نیز نمیتوانید عکسهایی در خور توجه ثبت کنید. بنابراین، ترکیببندی دانشی است که باید آنرا به خوبی بیاموزید و با آزمون و خطا ملکه ذهن خود کنید.
حال که آماده فیلمبرداری شدهاید؛ باید این نکته را در نظر داشته باشید که ترکیب بندی در فیلمسازی به همان اندازه عکاسی اهمیت دارد. خوشبختانه انواع ترکیببندی که در عکاسی آموختهاید؛ در فیلمسازی نیز میتواند به شما کمک کند. تنها باید با توجه به موضوع و داستانی که قصد روایت آن را دارید؛ از کادرهای متناسب استفاده کنید.
فاصله کانونی
هرکسی که دوربین به دست بگیرد و برای مدت زمانی کافی به عکاسی بپردازد؛ متوجه اهمیت فاصله کانونی میشود و تلاش میکند که آن را بهخوبی بیاموزد. پس از مدتی چالشهای این زمینه برای شما بزرگتر خواهد شد. برای مثال، چرا نمی توانید عکسهای کلوزآپ فوق العادهای را از حیات وحش با لنز کیت خود ثبت کنید؟ یا اینکه چرا تصاویر شما همانند آنچه مدام در شبکههای اجتماعی افراد مشهور مشاهده میکنید؛ نیست؟ به همین ترتیب که این چالشها در ذهن شما نقش میبندد؛ به این که در چه زمانی، کدام تجهیزات و لنزهای خود را باید ارتقا دهید نیز فکر خواهید کرد.
در فیلمسازی، فواصل کانونی که استفاده میکنید به همان اندازه روی نماهایی که میگیرید تأثیر خواهد داشت. میتوانید از لنزهای زوم برای دستیابی به کادر خاصی استفاده کنید که با لنزهای پرایم امکانش نیست. یا اینکه در برخی صحنهها (همانند صحنههای لنداسکیپ) با استفاده از لنزهای پرایم، حالتی طبیعی به مناظر ببخشید. بدین ترتیب، هنگام فیلمسازی نیز میتوانید از لنزهایی که برای عکاسی تهیه کردهاید؛ استفاده کنید و نگران خرید دوباره لنزهای اضافی نباشید.
پس از تولید
همانند عکاسی، در فیلمسازی نیز باید پس از اتمام فیلمبرداری سراغ ویرایش تصاویر ضبظ شده بروید. از تدوین تصاویر تا تدوین صدا، از ویرایش رنگ و نور تا ویرایش اشیا، همه و همه نیازمند ساعتها کار در استودیوی شماست. اگر این کارها را انجام ندهید هم فیلم شما قابل دیدن است؛ اما تحسین برانگیز نخواهد بود. میتوانید بسیاری از مهارتهایی که در ویرایش عکس آموختهاید؛ در ویرایش فیلم نیز استفاده کنید. برخی از این ابزار عبارتند از:
تنظیم رنگ،
تنظیم کیفیت و شارپنس،
نمودارهای منحنی که در ابزارهایی مانند تنظیم نور دیده میشود؛
تنظیمات شخصیسازی شده ویژه خودتان
از مهارتهای عکاسی خود در فیلمسازی استفاده کنید
اگر عکاس هستید و مدتی از شروع کارتان در این هنر میگذرد؛ بدون شک و به صورت کاملا دقیق به موضوع زیبایی شناختی در کارهایتان توجه کردهاید. فیلمسازی و فیلمبرداری مهارتی جذاب و ماجراجویانه است که میتوانید برای تکمیل تواناییهای خود در زمینه هنرهای بصری بیاموزید. افزونبر این، تبدیل شدن به یک فیلمساز میتواند مسیرهای جدیدی را که هرگز فکر نمیکردید برای شما بگشاید.
برای حرفهای شدن در این کار، باید مهارتهای دیگری (افزون بر آنچه تا کنون گفته شد) بیاموزید و انتظار ساده بودن مسیر آموزش را هم نداشته باشید. با این حال، به دلیل تجربهای که در عکاسی داشتهاید؛ این یادگیری برای شما شیرینتر خواهد بود. برخی از موارد نیز در گذشته و هنگام عکاسی آموختهاید که نیاز به قدری تغییر برای پیاده کردن روی فیلمسازی دارد.